Neodymium: Biraz fon
Neodymium 1885-nji ýylda Awstriýaly himik Karl Auer fon Welsbach tarapyndan açyldy, ýöne açyş käbir jedelleri ýüze çykardy - metal metal görnüşinde tebigy tapylyp bilinmez we didimiýadan aýrylmalydyr.
Korollyk Himiýa Jemgyýetiniň belleýşi ýaly, bu himikleriň arasynda özboluşly metaldygyna ýa-da ýokdugyna şübhe döretdi. Şeýle-de bolsa, neodiumyň özbaşdak element hökmünde ykrar edilmeginden kän wagt geçmänkä. Bu demir adyny grekçe “neos didymos” alýar, ýagny “täze ekiz”.
Neodiminiň özi adaty bir zat. Aslynda, gurşundan iki esse, Eartheriň gabygyndaky misden ýarym esse köp. Adatça monazit we bastnazit magdanlaryndan alynýar, ýöne ýadro bölünişiginiň önümidir.

Neodymium: Esasy programmalar
Mentionedokarda aýdylyşy ýaly, neodiýum ajaýyp güýçli magnit häsiýetine eýedir we häzirki wagtda agramy we göwrümi boýunça elýeterli iň seýrek toprak magnitlerini döretmek üçin ulanylýar. Beýleki seýrek toprak bolan “Praseodymium” şeýle magnitlerde hem bolýar, has ýokary temperaturada neodiý magnitleriniň işleýşini gowulandyrmak üçin disprosium goşulýar.
Neodimiý-demirden ýasalan magnitler, öýjükli telefonlar we kompýuterler ýaly häzirki zaman tehnologiýasynyň esasy ugurlaryny özgertdi. Bu magnitleriň hatda kiçi göwrümlerde-de näderejede güýçlüdigi sebäpli neodim korol himiýa jemgyýetine görä köp elektronikanyň miniatýurizasiýasyny mümkin etdi.
Birnäçe mysal getirmek üçin, “Apex Magnets” neodimiý magnitleriň jyňňyrdadylanda ykjam enjamlarda kiçijik titremelere sebäp bolýandygyny we diňe neodiminiň güýçli magnit häsiýetleri sebäpli MRI skanerleriniň adam bedeniniň içini takyk görüp biljekdigini belleýär. radiasiýa ulanmazdan.
Bu magnitler häzirki zaman telewizorlarynda grafika üçin hem ulanylýar; maksimum aýdyňlyk we güýçlendirilen reňk üçin degişli tertipde elektronlary ekrana takyk gönükdirmek bilen suratyň hilini ep-esli ýokarlandyrýarlar.
Mundan başga-da, neodiý ýel turbinalarynda esasy komponent bolup, turbinanyň güýjüni ýokarlandyrmak we elektrik öndürmek üçin neodiý magnitlerini ulanýar. Bu metal köplenç göni hereket edýän ýel turbinalarynda bolýar. Bular pes tizlikde işleýär, ýel fermalaryna adaty ýel turbinalaryndan has köp elektrik öndürmäge we öz gezeginde has köp girdeji gazanmaga mümkinçilik berýär.
Aslynda, neodiýiň agramy köp däl (ep-esli güýç döredýän hem bolsa), turbinalary has netijeli energiýa öndürijilerine öwürýän umumy dizaýna gatnaşýan bölekler az. Alternatiw energiýa islegi artdygyça neodimiýa bolan isleg hem artar.